Vitens levert schoon drinkwater én biodiversiteit

In en nabij waterwingebied Kolff levert Vitens binnenkort naast drinkwater ook een bijdrage aan biodiversiteit. Vitens vormt eigen percelen om naar natuur. Daarnaast wordt het oppervlaktewatersysteem aangepast. Door hergebruik van spoelwater, dat bestaat uit honderden jaar oud grondwater, kan natuurreservaat Het Broek van Staatsbosbeheer floreren. Ecogroen ondersteunt Vitens bij visievorming, uitvoering van onderzoeken, afstemming met bevoegd gezag, uitwerking van plannen in ontwerp (DO) en bestek.

Voor uitbreiding van waterproductiebedrijf Kolff heeft Vitens ruim 50 ha landbouwgrond verworven. Deze percelen worden natuurvriendelijk ingericht. Vitens streeft er naar een hoge biodiversiteit en gevarieerde natuur die past in het landschap te creëren. Ook wordt de wandeling op de al ontwikkelde natuur in Kolff aangesloten en uitgebreid op de nieuwe percelen.

Natuurontwikkeling

De aangekochte gronden worden lokaal geplagd, om de door agrarisch gebruik ontstane voedselrijkdom terug te brengen naar schrale omstandigheden. Hier komt het maaiveld ook dichter bij het grondwaterpeil zodat vernatting optreedt: prima omstandigheden voor vegetaties van soortenrijke natte schraallanden en dotterbloemhooilanden. Daar waar het fosfaat te diep in de bodem is doorgedrongen heeft plaggen geen nut. Op deze plekken wordt de bodem verschraald door de vegetatie regelmatig te maaien en het maaisel af te voeren. Hier ontwikkelen kruiden- en faunarijke graslanden die weliswaar minder (zeldzame) soorten herbergen maar wel voedsel bieden voor allerlei insecten, zoogdieren en vogels. Verspreid op het terrein worden bosschages aangeplant. Nabij het bezoekerscentrum in Het Broek wordt een griendcultuur gerealiseerd, een karakteristieke inrichting bestaande uit jonge wilgentenen die past in het rivierenlandschap. Een grote betonnen duiker die vrijkomt bij het werk wordt op het nieuwe natuurterrein hergebruikt als vleermuisverblijf.

Watersysteem

Biodiversiteit profiteert van het hergebruik van het vrijkomende spoelwater. Dit hoogwaardige grondwater komt, via een aparte watergang, volledig ten goede aan naastgelegen natuurreservaat Het Broek. Het grond- en oppervlaktewater binnen Het Broek kan hierdoor ook langer op peil worden gehouden, zodat nauwelijks tot geen aanvoer nodig is van kwalitatief minder goed, gebiedsvreemd water. Een deel van het spoelwater wordt aan de noordzijde van Het Broek  doorgevoerd naar de heringerichte percelen in Kolff. Zo wordt het hoogwaardig spoelwater zo lang mogelijk in de natuurgebieden vastgehouden en benut.

Het oppervlaktewatersysteem wordt rigoureus aangepast. A- en B-watergangen worden verlegd en geherprofileerd. Hierdoor kan het waterwingebied efficiënter worden benut en verbetert de waterkwaliteit in eigen watergangen. Het waterwingebied krijgt ook een gemiddeld hoger peil dat op natuurlijke wijze kan uitzakken. Het peil wordt hoger dan in de omringende polder, maar lager dan in Het Broek. Gebiedseigen water wordt langer in het gebied vastgehouden. Delen van oevers van watergangen buiten het nieuwe peilgebied worden voorzien van flauw talud met plas-dras-situaties. De oevers worden natuurvriendelijk ingericht. Hiermee wordt tevens ruimte voor waterberging gecreëerd.

Recreatie

Het wandelpad vanuit het bestaande Vitens-natuurgebied wordt doorgetrokken tot in het nieuwe natuurgebied en sluit aan op de toegangsweg naar het bezoekerscentrum en de eendenkooi van Het Broek. Het wandelpad slingert langs een poel, het vleermuisverblijf, de natte schraallanden, de bosschages en de griendcultuur. Met een informatiebord nabij het beoogde vleermuisverblijf wordt uitleg gegeven over zowel het drinkwater-proces en de natuurontwikkeling in het waterwingebied Kolff.