Ondersteuning verhuizing kievitsbloemen A28

Jarenlang stonden er veel kievitsbloemen in de berm bij afrit 21 van de A28. Omdat de provincie hier de N340 op de A28 wilde aansluiten, zocht zij naar een nieuwe locatie voor deze karakteristieke bloemen. Op 18 juli 2017 hielp Ecogroen de kievitsbloemen met succes naar de uiterwaarden van De Vecht te verhuizen.

 Update mei 2019

De kievitsbloem is zeldzaam in Nederland  én een echte ‘ambassadeur’ van de gemeente Zwolle: het gebied langs de Overijsselse Vecht is één van de belangrijkste groeiplaatsen van de kievitsbloem. De provincie wil de soort graag behouden en schakelde de hulp van Ecogroen in om de ‘Zwolse tulp’ te beschermen.

RTV Oost maakte een opname van de verhuizing:

De goede plek

Er is heel wat voorbereiding nodig voordat een verhuizing als deze van start kan gaan. In overleg met terreinbeherende organisaties en verschillende deskundigen hebben we allereerst gezocht naar een geschikte nieuwe locatie voor de kievitsbloemen. Daarbij is goed rekening gehouden met de specifieke wensen van de soort. Op de oude locatie was al sinds lange tijd geen sprake meer van rivierdynamiek, een belangrijke voorwaarde voor de voortplanting van deze soort die zich verspreidt met drijvende zaden. Op de nieuwe locatie is die rivierdynamiek wél aanwezig. Ook moest geschikt biotoop voor hommels aanwezig zijn, de belangrijkste bestuivers van de kievitsbloem.

Het juiste moment kiezen

De kievitsbloem is een bolgewas. Bollen kunnen het beste verplant worden op het moment dat de plant ‘in rust’ is. Voor de kievitsbloembol is dat in de loop van de zomer.

Tijdens de rustperiode zijn er geen bovengrondse delen aanwezig: dat betekent ook dat de plant moeilijk terug te vinden is in het veld. Daarom hebben we tijdens de bloeiperiode (april en mei) de groeiplaatsen van de kievitsbloem gemarkeerd door messing plaatjes in te graven. Zo konden we de groeilocaties tijdens de verplanting met een metaaldetector terugvinden.

Uit onderzoek op locatie bleken vrijwel alle bollen zich op een diepte van 5-15cm beneden maaiveld te bevinden. Daarom hebben we ervoor gekozen de bollen met grond en al te plaggen en uit te wisselen met de grond van de nieuwe locatie.

Eerste succes

De nieuwe locatie was oorspronkelijk kievitsbloem-hooiland, maar de kievitsbloemen waren verdwenen. Met de verhuizing hebben we dit biotoop weer hersteld. Met gerichte beheermaatregelen wordt het de kievitsbloemen nu zoveel mogelijk naar de zin gemaakt. Dat betekent dat het grasland niet wordt bemest en pas na juli wordt gemaaid.

In totaal zijn in 2017 honderden kievitsbloembollen verhuisd. Enkele tientallen bloemen zijn inmiddels tot bloei gekomen. De tijd moet uitwijzen hoe succesvol de verhuizing is geweest. Mogelijk gaat een deel van de bollen eerst in rust, het duurt dan nog 8 jaar voordat ze opnieuw bloeien.

Ervaring met verplanten

Niet elke soort is geschikt om te verplanten, bij andere lukt het heel goed. Zo hebben we in 2012 met succes steenbreekvarens op de oude spoorburg over de IJssel verplant naar een oude stadsmuur in Hattem. Op 8 maart 2019 wisselden we hierover kennis uit tijdens een themabijeenkomst met vakgenoten.