Protocol bij de bescherming van planten bij ruimtelijke ingrepen

Op 8 maart 2019 organiseerde het Netwerk Groene Bureaus een themabijeenkomst over ‘Bescherming van planten bij ruimtelijke ingrepen’. De bijeenkomst werd bezocht door ruim 70 flora-experts. In discussies over de bescherming van soorten lijken dieren meer aandacht te krijgen dan planten. Op deze dag is de uitvoering van natuurwetgeving van verschillende kanten belicht vanuit het perspectief van de beschermde flora en Rode Lijstsoorten. Thema’s als de status van beschermde soorten, de noodzaak van een protocol en het gebruik van zaadmengsels kwamen uitgebreid aan de orde. Bij het onderdeel ‘praktische bescherming’ hield Martin Heinen een presentatie over de verplaatsing van steenbreekvarens na de sloop van de oude spoorbrug bij Zwolle. Hieronder lichten wij drie thema’s voor u uit.

Succesvolle verplaatsing Steenbreekvarens

Martin heeft in 2012 steenbreekvarens verplaatst van een oude spoorbrugpijler bij Zwolle naar de stadsmuur in Hattem. Deze soort was destijds beschermd in de Flora- en faunawet. Hij heeft ervaren dat het buiten het groeiseizoen onder gecontroleerde omstandigheden opslaan van planten zeker zin heeft. Terugplaatsen in geschikt biotoop heeft een goede kans van slagen. Door jarenlange monitoring krijgen we inzicht in het succes van de verplantactie.

Tijd voor een protocol

Er is nog veel onbekend over de verspreiding en groeiomstandigheden van beschermde planten. Het kan noodzakelijk zijn om meer dan één inventarisatieronde te maken om de trefkans van met name eenjarigen te vergroten. Het is lang niet altijd duidelijk hoe moet worden omgegaan met aangetroffen beschermde planten. Omdat veel beschermde soorten eenjarig zijn én in pioniermilieus in het stedelijk gebied voorkomen, is de praktische kant van bescherming een ingewikkeld proces. Kan bijvoorbeeld worden volstaan met het ter plekke zaad winnen en elders uitzaaien of moet ook een deel van de oorspronkelijke bodem worden getransplanteerd? Deze vragen leidden op de themabijeenkomst tot de wens om een protocol op te stellen voor de praktische kant van het beschermen van planten.

Gebruik inheemse zaaimengsels

Door het te pas en te onpas inzaaien van bermen, parken en groenstroken met bloemrijke mengsels, is het niet altijd duidelijk of aangetroffen beschermde of Rode Lijstsoorten voorkomen in hun natuurlijke verspreidingsgebied. Zaadmengsels worden weliswaar met de beste bedoelingen toegepast (zoals herintroductie van planten of ter verhoging van de insectenstand), maar zijn vaak niet van regionale oorsprong. Leden van het Netwerk Groene Bureaus worden verzocht om zeer terughoudend te zijn in de toepassing van zaadmengsels.

Heeft u behoefte om van gedachten te wisselen over onderzoek naar beschermde planten, het verplaatsen van beschermde soorten of het toepassen van de juiste zaadmengsels? Neem gerust contact op met Martin, hij helpt u graag.