Olstergaard: natuurinclusieve en eetbare wijk krijgt steeds verder vorm

Natuurliefhebbers die een eigen huis willen bouwen kunnen in Olst hun hart ophalen. De hoofdlijnen van de nieuwe wijk Olstergaard staan steeds scherper op papier: een natuurinclusieve wijk met plek voor ontmoeting en eetbaar groen als rode draad. Drie partners geven, samen met toekomstige bewoners, dit unieke project vorm. Ecogroen denkt mee over de juiste keuze voor plant en dier.

Groen, duurzaam, sociaal: de gemeente Olst-Wijhe heeft een aantal randvoorwaarden opgesteld, maar afgezien daarvan mogen toekomstige bewoners van de nieuwe wijk Olstergaard veel zelf bedenken. En niet alleen over het eigen kavel, ook over de buitenruimte mag worden meegedacht. Een unieke, uitdagende manier van werken. SVP architectuur en stedenbouw, Adviesbureau Haver Droeze en Ecogroen besloten er samen hun tanden in te zetten.

Niet elk groen hart is hetzelfde

Hoe ontwerp je een woonwijk samen met bewoners? Voor Olstergaard hebben we voor co-creatie gekozen. Dat betekent dat we open met bewoners het gesprek aangaan: welke kernwaarden vind je belangrijk, welke sfeerbeelden passen daarbij? Daarop doen we een voorstel en in een volgende ontwerpsessie borduren we daarop voort.

Natuurinclusief, energiezuinig, circulair: dat trekt natuurlijk een bepaald type bewoner aan. En toch wil niet iedereen hetzelfde. Werken met bewoners gaat over wensen en dromen, zonder de realiteit en andermans belangen uit het oog te verliezen. Sommige mensen gaan voor een volledig circulaire woning in een voedsellandschap, anderen zoeken juist naar een groene omgeving waar samen geleefd kan worden.

Drie woonsferen

Vanwege al die wensen zijn we op een ontwerp met drie woonsferen uitgekomen, met aan de ene kant natuurinclusief en duidelijke erfscheidingen en aan de andere kant een groene wijk met meer gemeenschappelijke ruimte. Eetbaar groen wordt verweven door de hele wijk, waarbij we kiezen voor inheemse soorten die mens én dier kunnen voeden: een voedsellandschap. Soorten als steenuilen en egels moeten een vaste bewoner worden. Kortom er moet ruimte zijn voor biodiversiteit, want biodiversiteit in onze leefomgeving levert ook veel voordelen op voor de bewoners zoals een gezonde, ontspannende en robuuste plek om te wonen.

De gemeente wil een proeftuin bieden voor een groene wijk met vrije kavels, en laat de teugels bewust vieren. Natuurlijk wel alles in overleg. Erik Riphagen (Ecogroen): “In dit voedsellandschap kiezen we voor biodiversiteit en dus voor veel verschillende soorten gewassen. Maar als je bijvoorbeeld appelbomen aanplant, dan kost dat de gemeente in onderhoud extra werk. Wil ze dat ook? Andersom kunnen doorgeschoten appelbomen ook weer van meerwaarde zijn voor de biodiversiteit. Zo zoeken we naar de beste invulling. Daarbij zal een deel van de gemeenschappelijke buitenruimte ook door bewoners worden onderhouden, denk aan een gemeenschappelijke moestuin.”

Andere manier van werken

De drie partners ontwerpen samen met bewoners de buitenruimte en de sfeer van de wijk, maar geven voor de kavels enkel wat richtlijnen mee. Dat is echt anders denken, legt Erwin Stoffer (SVP) uit: “Oude plannen zijn vaak ingestoken vanuit ruimtelijke kwaliteit, hier denken we vanuit circulariteit en klimaatbestendigheid. Via sfeerbeelden kom je al snel uit bij donkere pasteltinten en erfachtige bebouwing. Maar een stenen tiny house in allerlei kleuren, kan dat ook? Dus geven we mee dat bewoners natuurlijke materialen moeten gebruiken. Er zal straks een grote verscheidenheid aan woningen staan, maar ze lijken wel op elkaar.”

Op die manier moet voorkomen worden dat een allegaartje ontstaat, vervolgt Jeroen Heij (Haver Droeze). “Het resultaat wordt een hele informele wijk, waar niet alles netjes in de geijkte vakjes wordt getekend volgens het schema parkeerplaats, lantaarn, putje. Onze belangrijkste opgave is: zorgen voor rust en samenhang. Je wilt niet dat voorbijgangers denken: wat een rommeltje. Als het eindresultaat voor bewoners dan echt voelt zoals ze het van tevoren hadden bedacht én ze gaan samen dingen ondernemen, dan is het voor mij geslaagd.”

Naar verwachting stelt de gemeenteraad dit najaar een definitief ontwerp vast. Zie ook het nieuwsbericht in De Stentor.