advies & ingenieursbureau

Vrijwilligers brengen soorten Zwolse groengebieden in kaart

Welk effect heeft ons natuur- en groenbeheer op diersoorten? Hoe belangrijk zijn onze gebieden eigenlijk op lokaal en nationaal niveau? Wat kunnen we doen om populaties te versterken? Om antwoord te vinden op deze vragen liet de gemeente Zwolle samen met Vitens en waterschap Drents Overijsselse Delta voor de tweede keer een grootschalige inventarisatie uitvoeren in alle groene gebieden in en om Zwolle. Ecogroen coördineerde het onderzoek, dat met vrijwilligers werd uitgevoerd.

Ecogroen voerde vijf jaar geleden ook een grootschalige inventarisatie uit in de gemeente Zwolle. De herhaling is heel waardevol, omdat het helpt om trends van soorten in beeld te krijgen: welke soorten zijn vooruit of achteruit gegaan, zijn er soorten bijgekomen of verdwenen? Terreineigenaren zien wat het effect is van hun beheer. De resultaten helpen ook besluiten of en hoe rekening gehouden moet worden met bijzondere soorten. Voor de gemeente(politiek) is zo’n inventarisatie een nuttige graadmeter: waar willen we accenten leggen en voor welke soort willen we misschien extra geld vrijmaken?

Zeldzaam of nationaal van belang

Zo werd tijdens deze inventarisatie een zeldzame sierlijke witsnuitlibel gevonden, de eerste ooit in Zwolle. De soort lijkt te hebben geprofiteerd van de zeer rijke onderwatervegetatie ter plaatse, een gevolg van stevig uitbaggeren in 2016. Om de kans te vergroten dat deze libel zich vestigt, is intensief onderhoud aan geschikte voortplantingswateren uit den boze.

Voor de sleedoornpage is onderhoud juist wel weer essentieel. In Zwolle leeft een van de grootste populaties sleedoornpages van Nederland. Die populatie is dus nationaal van belang. Om de soort vooruit te helpen moeten sleedoorns periodiek gesnoeid worden, omdat de struiken anders verouderen en ongeschikt worden als eiafzetplek.

Werken met vrijwilligers

De inventarisatie is uitgevoerd door ruim 90 vrijwilligers. Ecogroen had een belangrijke coördinerende rol. Het opzetten van een inventarisatie vraagt natuurlijk ecologische kennis (om de resultaten te kunnen duiden en maatregelen op te kunnen stellen) maar mensenkennis is hier net zo waardevol. Goed en enthousiast kunnen communiceren en snel inschatten wat voor vlees je in de kuip hebt is essentieel om de goede mensen aan je te binden. Er zijn heel wat telefoontjes gepleegd, informatiebijeenkomsten georganiseerd en nieuwsbrieven verstuurd.

Vrijwilligers worden vaker ingezet bij dit soort grootschalige inventarisaties. Werken met vrijwilligers vergroot de betrokkenheid van mensen bij natuur en landschap en houdt dit soort inventarisaties beter betaalbaar. (Ervaren) vrijwilligers hebben bovendien veel kennis van de (lokale) natuur en kunnen het inventarisatiewerk met de juiste begeleiding uitstekend uitvoeren. Bijkomend voordeel is hun enthousiasme: ze doen het niet voor het geld maar zijn intrinsiek gemotiveerd om hun eigen achtertuin in kaart te brengen.

Meer weten?

Bent u benieuwd welke (belangrijke) soorten in uw gemeente voorkomen en hoe het met deze soorten gaat? Wilt u weten welke praktische maatregelen u kunt nemen en welke afwegingen daarbij horen? We gaan graag met u in gesprek over de mogelijkheden van een grootschalige inventarisatie.