Ecohydrologische systeemanalyse Buurserzand

Peilopzet in de Buurserbeek is als maatregel in het Natura 2000-beheerplan voor het Buurserzand opgenomen om zo de grondwaterstand in het heidegebied te verhogen. In een deel van het beektraject is het peil inmiddels al opgezet. Voor het oostelijk deel van het Buurserzand was onduidelijk of de vochtige heide wel wordt beïnvloed door het beekpeil en het opzetten van het beekpeil hier een zinvolle maatregel is. Om deze vraag te beantwoorden hebben wij op verzoek van de gemeente Haaksbergen een ecohydrologische systeemanalyse uitgevoerd in het oostelijk deel van het Buurserzand.

Om de vraag te beantwoorden hebben we dwars op de Buurserbeek twee transecten uitgezet van iets minder dan een kilometer. In de transecten hebben we de hoogte gemeten, de vegetatie beschreven, de bodemopbouw bepaald en op een aantal plekken grond- en oppervlaktewaterstanden gemeten (o.a. met behulp van tijdelijke geplaatste peilbuizen). Daarnaast hebben we enkele boringen tot 6 meter diep uitgevoerd om zo een beter beeld te krijgen van de geologische opbouw. Op basis van de meetresultaten hebben we overzichtelijke dwarsprofielen opgesteld welke laten zien dat een deel van het Buurserzand (de Sekmaatsvlakte) deel uitmaakt van een schijnspiegelsysteem. Dit schijnspiegelsysteem is ontstaan na overstuiving van een vochtige venige laagte. Peilopzet van de Buurserbeek heeft hier hooguit een gering effect hebben op de vegetatie, omdat de freatische grondwaterstanden niet direct doorwerken in dit schijnspiegelsysteem. Het merendeel van de vochtige heide in het onderzochte deel van het Buurserzand staat echter in direct contact met het freatisch grondwater. Afhankelijk van de afstand tot de Buurserbeek en de ontwatering in de rest van de omgeving, wordt de vegetatie hier dus in meer of mindere mate beïnvloed door peilopzet van de beek. We hebben per deelgebied indicatief aangegeven welke mate van effect verwacht mag worden door de peilopzet van de Buurserbeek en welke bijdrage dit levert in combinatie met andere geplande hydrologische maatregelen in de omgeving. Dit onderzoek vormt nu de basis voor de verdere besluitvorming rondom het wel of niet opzetten van het beekpeil in het onderzochte beektraject.